Á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna árið 2006 var samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks samþykktur. Íslensk stjórnvöld undirrituðu samninginn árið 2007 og var hann fullgiltur árið 2016. Markmið samningsins er að efla, verja og tryggja full mannréttindi fatlaðs fólks og grundvallarfrelsi þess. 

Á Íslandi er hvers kyns mismunum á grundvelli fötlunar bönnuð og fötluðu fólki skal tryggð jöfn og árangursrík réttarvernd gegn mismunun á öllum sviðum, skv. samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. 

Stofnanir og fyrirtæki þurfa að innleiða aðgengi í alla sína vinnuferla og hafa aðgengi til hliðsjónar í öllum ákvörðunum sem teknar eru. Nokkrir punktar um hvernig fyrirtæki geta bætt aðgengi:

Gæta að aðgengi hjólastóla með römpum, skábrautum o.s.frv.

Hafa skýrar og góðar umhverfismerkingar.

Gæta þess að handrið sé á öllum tröppum og þær merktar með afgerandi lit, þ.e. tröppunef.

Huga að aðgengi utandyra sem og innandyra.  

Passa að engar hindranir séu á gangvegi, hafa breiðar út og inngönguleiðir og engar hindranir eins og stóra blómapotta, stóla eða annað.

Hafa leiðarlínur og áherslusvæði fyrir blinda og sjónskerta.

Huga að hljóðvist. Er mikill kliður eða bergmál?

Góðar og skýrar merkingar á lyftuhnöppum.

Ekki aðeins huga að aðgengi fyrir viðskiptavini. Starfsfólk nýtur einnig góðs af góðu aðgengi.

Bjóða upp á að hafa samband í síma, spjallglugga og tölvupósti eða að koma á staðinn. Sami samskiptamátinn hentar ekki öllum.

Huga þarf að aðgengi þegar kemur að lausnum á borð við sjálfsafgreiðslukassa, hraðbanka, innskráningarskjái o.fl.

Bjóða upp á að notendur geti komið ábendingum til skila, t.d. varðandi aðgengismál.

Við hönnun, breytingar eða skipulagningu á svæði utandyra þarf að huga að aðgengi og má þar nýta sér nýlegar handbók vegagerðarinnar og Reykjavíkurborgar „Hönnun fyrir alla – algild hönnun utandyra“

Blindrafélagið veitir fyrirtækjum og stofnunum ráðgjöf og upplýsingar um aðgengi, hægt er að hafa samband í síma525 0000 eða senda tölvupóst á netfangið adgengi@blind.is.

•        Veita skal fötluðu fólki aðstoð til að sinna störfum á almennum vinnumarkaði þegar þess gerist þörf. Skal það gert með sérstakri liðveislu á vinnustað, svo og fræðslu og leiðbeiningum til annars starfsfólks. 

•        Veita skal fötluðu fólki starfsþjálfun í almennum fyrirtækjum eða stofnunum þar sem því verður við komið. Í þeim tilvikum skal gera sérstakan samning þar sem m.a. er kveðið á um þjálfunartímabil og greiðslu kostnaðar. 

•        Kostnaður vegna sérstakrar liðveislu á vinnustað greiðist úr ríkissjóði. 

•        Vinnumálastofnun beitir sér fyrir, í samráði við heildarsamtök fatlaðs fólks og aðila vinnumarkaðarins, að reglulega sé gerð könnun á stöðu fatlaðs fólks á vinnumarkaðinum og í framhaldi af því verði gerðar tillögur um úrbætur.  

•        Fatlað fólk skal eiga forgang að atvinnu hjá ríki og sveitarfélagi ef hæfni þess til starfsins er meiri eða jöfn hæfni annarra sem um starfið sækja. 

Úr lögum um atvinnumál fatlaðra (nr. 59/1992) 

Lög um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir nr. 38/2018 

•     Fötluðu fólki skal standa til boða stoðþjónusta sem er nauðsynleg þátttöku þess í samfélagi án aðgreiningar þannig að það standi til jafns við aðra og komið verði í veg fyrir félagslega einangrun þess. Stoðþjónustu þessa skal veita í hverju sveitarfélagi með þeim hætti sem best hentar á hverjum stað. Skal hún miðast við eftirtaldar þarfir: 

1.     Þarfir fatlaðra einstaklinga fyrir þjónustu sem felst í því að treysta möguleika þeirra til sjálfstæðs heimilishalds og samfélagslegrar þátttöku. 

2.     Þarfir fatlaðra einstaklinga til hæfingar, endurhæfingar, menntunar og atvinnu, m.a. á grundvelli viðeigandi aðlögunar, svo að þeir geti séð sér farborða og tekið virkan þátt í samfélaginu til jafns við aðra. 

Þarfir fatlaðra einstaklinga fyrir sérhæfða ráðgjöf, félagslegan stuðning og félagslegt samneyti, þ.m.t. ástundun tómstunda og menningarlífs.

Lög um stuðning við fatlaða til m.a. sjálfstæðis og atvinnu

Réttur fatlaðra einstaklinga til þátttöku á vinnumarkaði 

Við vekum athygli á því að á vefsíðu Öryrkjabandalagsins er hægt að senda inn ábendingar til sveitarfélaga um aðgengismál. 

Spurningar um sjúkra&shy;dag&shy;peninga

Spurt og svarað um sjúkradagpeninga Sjúkrasjóðs

Spurt og svarað um sjúkradagpeninga Styrktarsjóðs

Reykjavíkurborg og önnur sveitarfélög

Fyrirtæki og stofnanir á almennum vinnumarkaði

Uppsögn; veikindi, orlof og aðrar reglur

Skyldur starfsmanna á almennum vinnumarkaði

Aðilaskipti að fyrirtækjum og stofnunum

Opinber hlutafélög og sjálfseignarstofnanir

BHM bauð til málþings á Kvennafrídeginum 24. október 2022 þar sem rætt var hvernig við upprætum misrétti og ofbeldi á vinnumarkaði. Upptökur frá málþinginu og helstu niðurstöður þess er að finna hér. 

Aðgengi fyrir öll

Stofnanir og fyrirtæki þurfa að innleiða aðgengi í alla sína vinnuferla og hafa aðgengi til hliðsjónar í öllum ákvörðunum sem teknar eru. Nokkrir punktar um hvernig fyrirtæki geta bætt aðgengi:

Réttur fatlaðra einstaklinga til þátttöku á vinnumarkaði

Úr lögum um atvinnumál fatlaðra (nr. 59/1992)

Lög um stuðning við fatlaða til m.a. sjálfstæðis og atvinnu