Vorskýrsla Kjaratölfræðinefndar komin út

Kjaratölfræðinefnd (KTN) hefur gefið út vorskýrslu sína fyrir árið 2025, þar sem fjallað er um þróun kjaramála, vinnumarkaðar og efnahags frá upphafi yfirstandandi samningalotu í febrúar 2024. Sigrún Brynjarsdóttir hagfræðingur BHM er fulltrúi í nefndinni, hún leggur áherslu á gagnsæi í launaþróun og vandaða greiningu á vinnumarkaðnum.

Ljósmynd: Hrafn Jónsson / ASÍ

Samningar til ársins 2028 hafa nú verið gerðir fyrir nær allt launafólk á bæði almenna og opinbera markaðnum. Í lotunni voru undirritaðir um 250 kjarasamningar sem ná til um 189.000 félagsmanna stéttarfélaga. Stærsti samningurinn í febrúar 2025 var sameiginlegur samningur ríkis og sveitarfélaga við öll aðildarfélög Kennarasambands Íslands (KÍ), sem byggði á tillögu ríkissáttasemjara og var frábrugðinn öðrum samningum í lotunni.

Sundurliðuð gögn KTN um launaþróun liggja fyrir til janúar 2025 og er töluverður munur á þróun milli markaða frá upphafi samningalotunnar í febrúar 2024. Laun hækkuðu mest á almenna markaðnum þar sem tvær kjarasamningsbundnar hækkanir komu til framkvæmda en minna á opinberum markaði þar sem aðeins ein hækkun var á tímabilinu og samningum kennara var ólokið. Önnur hækkun á opinberum vinnumarkaði kom til framkvæmda í apríl 2025 og samningum kennara lauk í febrúar sem ekki endurspeglast í gögnum KTN að þessu sinni.

Við mat á kaupmætti kemur fram að hann jókst um 4,2% að meðaltali, þar sem aukningin var mest á almennum markaði (5,3%) en minni á opinbera markaðnum (1,0–1,4%). Krónutöluhækkanir í samningum hafa áfram stuðlað að jöfnun launa og dregið úr bili milli hæstu og lægstu launa, einkum á opinbera markaðnum.

Kynjamunur á atvinnuþátttöku viðvarandi meðal foreldra

Í skýrslunni er jafnframt fjallað um þróun efnahags og vinnumarkaðar, þar á meðal verðlag, vexti og framleiðni. Þrátt fyrir þrengingar hjá mörgum heimilum vegna verðhækkana og vaxta, er fjárhagsstaða heimilanna almennt sterk og vanskil lítil. Atvinnuþátttaka er enn mikil, en fjölgun starfandi hefur hægt á.

Þá kemur fram að atvinnuþátttaka kvenna með ung börn er enn minni en karla í sömu stöðu, þrátt fyrir jákvæða þróun síðustu áratugi. BHM telur mikilvægt að þessi kynjamunur verði áfram skoðaður með það að markmiði að tryggja jöfn tækifæri á vinnumarkaði.

Borgartúni 27, 105 Reykjavík
Kt. 630387-2569

595 5100
Opnunartími BHM

Opnunartími síma þjónustuvers:
mán. til fim. 10:00 - 14:00
fös. 10:00 - 13:00

Opnunartími skrifstofu:
mán. til fim. 9:00 - 16:00
fös. 9:00 - 13:00

Hagnýtt