Starfs­fólk á al­menn­um vinnu­mark­aði

Skriflegur ráðningarsamningur

Í kjarasamningi aðildarfélaga BHM og Samtaka atvinnulífsins (SA) eru almenn ákvæði í 5. kafla um form og efni skriflegra ráðningarsamninga. Þar kemur m.a. fram að skriflegur ráðningarsamningur skuli gerður við upphaf ráðningar.

Laun og önnur starfskjör háskólamanna eru ákvörðuð í ráðningarsamningi milli vinnuveitanda og starfsmanns. Kjarasamningur BHM og SA er ekki með launatöflur heldur fer um fjárhæð launa, samsetningu þeirra, grundvöll álags- og viðbótargreiðslna o.þ.h. samkvæmt ákvæðum ráðningarsamnings, sbr. grein 1.1. Heimilt er að semja um föst mánaðarlaun í ráðningarsamningi. Með sama hætti er heimilt að semja um fasta þóknun fyrir yfirvinnu sem og annað vinnuframlag starfsmanns sem unnið er utan dagvinnutímabils. Sama á við um þóknun fyrir aðrar skyldur sem starfsmaður undirgengst í ráðningarsamningi. Kjarasamningurinn er án ákvæða um launabreytingar á gildistíma samnings.

Mikilvægt er að starfsmaður fái þegar við upphaf ráðningar staðfestingu á launum og öðrum starfskjörum.

Sjá einnig leiðbeiningar um gerð ráðningarsamninga á vef Samtaka atvinnulífsins.

Auglýsing starfa

Fyrirtækjum á almennum markaði er ekki skylt með sama hætti og opinberum aðilum að auglýsa laus störf til umsóknar.

Atvinnurekendur hafa því frelsi til að velja milli þess að auglýsa laus störf, til dæmis fyrir milligöngu ráðningarskrifstofa, eða leita annarra leiða til að mæta eftirspurn eftir nýju starfsfólki.

Óheimilt er þó að auglýsa eða birta auglýsingu um laust starf þar sem gefið er í skyn að fremur sé óskað eftir starfskrafti af einu kyni en öðru, sbr. 19. gr. laga um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna.

Sú regla á ekki við ef tilgangur auglýsandans er að stuðla að jafnari kynjaskiptingu milli kvenna og karla innan starfsgreinarinnar og skal það þá koma fram í auglýsingunni. Sama á við ef gild rök mæla með því að einungis sé auglýst eftir starfskrafti af tilteknu kyni.

Mismunun vegna kynþáttar, þjóðernisuppruna, trúar, skertrar starfsgetu, kynhneigðar og annarra lögbundinna þátta í auglýsingu um laust starf er einnig óheimil sem og birting slíkrar auglýsingar, sbr. 8. gr. laga um jafna meðferð á vinnumarkaði. Undantekningar eru leyfðar frá þessari meginreglu sem nánar eru tilgreindar í 8. gr. laganna.

Atvinnurekendum ber við auglýsingu starfa og ráðningu starfsfólks að virða meginregur EES-réttar um bann við mismunun á grundvelli ríkisfangs.

Ótímabundin ráðning

Ótímabundnar ráðningar eru meginreglan á hinum almenna vinnumarkaði.

Vinnuveitandi sem heldur því fram að ráðning starfsmanns hafi verið tímabundin ber sönnunarbyrði fyrir þeirri staðhæfingu. Þá sönnun má að jafnaði tryggja með ákvæði í skriflegum ráðningarsamningi um að ráðning starfsmanns sé tímabundin.

Störf erlendis

Í 5. kafla kjarasamnings BHM og SA eru ákvæði um upplýsingagjöf vinnuveitanda vegna starfa erlendis, laun í erlendum gjaldmiðli, samkeppnisákvæði og uppsögn.