Foreldraorlof

Rétturinn til foreldraorlofs stofnast við fæðingu, frumættleiðingu barns yngra en átta ára eða töku barns yngra en átta ára í varanlegt fóstur. Hvort foreldri um sig á sjálfstæðan rétt til foreldraorlofs sem er ekki framseljanlegur, sbr. VII. kafla laga um fæðingar- og foreldraorlof.

Foreldraorlofi fylgir ekki réttur til greiðslu launa úr Fæðingarorlofssjóði líkt og gildir um greiðslur í fæðingarorlofi.

Við það er miðað að foreldri taki foreldraorlof í einu lagi. Með samkomulagi við vinnuveitanda er starfsmanni þó heimilt að haga foreldraorlofi með öðrum hætti, t.d. þannig að orlofið skiptist niður á fleiri tímabil og/eða það verði tekið samhliða minnkuðu starfshlutfalli.

Geti vinnuveitandi ekki fallist á óskir starfsmanns um tilhögun foreldraorlofs skal hann að höfðu samráði við starfsmann tilkynna um aðra tilhögun innan viku frá móttöku tilkynningar um fyrirhugaða töku orlofs. Frestun er eingöngu heimil þegar fyrir hendi eru sérstakar aðstæður í rekstri fyrirtækis/stofnunar sem gera slíkt nauðsynlegt.

Starfsmanni er óheimilt nema með sérstöku samþykki vinnuveitanda að taka lengra foreldraorlof en fjóra mánuði á hverju tólf mánaða tímabili. Af því leiðir að starfsmaður sem á fleiri en eitt barn undir 8 ára aldri, getur hann þó ekki sótt um lengra foreldraorlof en 4 mánuði á einu og sama árinu nema til komi sérstakt samþykki atvinnurekanda.

Hafi réttur til foreldraorlofs fallið niður ónýttur að hluta eða öllu leyti við átta ára aldur barns verður sá réttur virkur aftur komi til þess að barn greinist síðar með alvarlegan og langvinnan sjúkdóm eða alvarlega fötlun, en áður en það verður fullra 18 ára.

Starfstengd réttindi sem starfsmaður hefur áunnið sér eða er að ávinna sér á upphafsdegi foreldraorlofs haldast óbreytt til loka orlofsins ásamt þeim breytingum sem kunna að hafa orðið á áunnum réttindum á grundvelli laga eða kjarasamninga. Starfsmaður á rétt á að hverfa aftur til starfs síns að loknu foreldraorlofi. Sömu reglur um uppsagnarvernd gilda og í tilviki fæðingarorlofs.

Um ákvörðun réttinda til foreldraorlofs og skilyrði að öðru leyti er vísað til XI. og XII. kafla laga um laga um fæðingar- og foreldraorlof.